Als je (vaker) plantaardig wilt eten dan is het nodig dat je er extra goed oplet of je wel voldoende voedingsstoffen binnen krijgt. Deze voedingstoffen zullen moeten komen van plantaardige voedingsmiddelen zoals groenten en fruit. Nu heb je misschien weleens van die verhalen gehoord dat de groenten die we vandaag de dag eten niet meer zo voedzaam zijn als de groenten die onze grootouders aten. In dit artikel zullen we onderzoeken hoe het gesteld is met de voedingsstoffen in de groenten zoals we die vandaag de dag aantreffen in onze supermarkten.
Er is op internet wel informatie over dit onderwerp te vinden maar het meeste is versnipperd of al verouderd. Een goede en betrouwbare bron over dit onderwerp kan je hier vinden. Een aantal punten in dit artikel zullen gebaseerd zijn op het goede onderzoek wat HappyHealthy naar dit onderwerp heeft verricht.
Voedingsstoffen in groenten
Groenten zijn de belangrijkste bron van voedingsstoffen. Ze zijn niet alleen rijk aan vitaminen maar ook tal van mineralen en sporenelementen. Om te kunnen onderzoeken hoe het is gesteld met de voedingswaarde van onze groenten is het daarom goed om naar deze waarden te gaan kijken.
Naast vitaminen, mineralen en sporenelementen bevatten groenten ook antioxidanten en fytonutriënten. Fytonutriënten zijn bioactieve stoffen die niet veel aandacht krijgen maar wel een belangrijke rol spelen bij het voorkomen van ziekten en daarom belangrijk zijn voor onze gezondheid. Van deze bioactieve stoffen is tevens onderzocht dat ze helpen om het verouderingsproces te vertragen.
De hoeveelheid vitaminen afgenomen?
Wat betreft vitaminen zijn de data geruststellend. Omdat groenten zelf vitaminen aanmaken (o.a. onder invloed van het zonlicht) zijn deze de afgelopen eeuw niet afgenomen en stabiel gebleven. Eet je voldoende groenten (minimaal 250 groenten per dag wordt door gezondheidsorganisaties aanbevolen) dan hoef je je geen zorgen te maken over je vitaminen. Het is hierbij wel van belang dat je varieert met je groenten (en fruit), iedere groente- en fruitsoort zijn weer rijk aan een bepaald soorten vitaminen. Door te variëren met groenten en fruit ben je er van verzekerd dat je alle vitaminen in voldoende hoeveelheden binnen krijgt.
De hoeveelheid mineralen afgenomen?
Met de hoeveelheid mineralen in onze groenten is het minder goed gesteld. Dit komt omdat groenten hun mineralen uit de bodem waarop ze groeien betrekken. En door de eeuwen heen zijn de landbouwgronden langzaam maar zeker armer geworden aan voedingsstoffen. Als de hoeveelheid mineralen in groenten vergeleken worden met data van zo’n een eeuw geleden dan valt te zien dat sommige mineralen echt drastisch zijn afgenomen. Je kan dan denken aan percentages rond de 50% voor de meeste groenten en meeste mineralen in de afgelopen 100 jaar.
Dit heeft niet alleen te maken met landbouwgronden die wat uitgeput beginnen te raken. Het heeft ook te maken met de timing van de oogst. In het verleden werden groenten geoogst als deze helemaal rijp waren. Nu wordt er al geoogst vlak voordat de groenten helemaal rijp zijn zodat ze langer houdbaar zijn en langer in de supermarkt kunnen blijven liggen. Door de groenten iets eerder te oogsten hebben ze ook minder voedingsstoffen uit de bodem op kunnen nemen. Verder zijn groenterassen de afgelopen decennia zijn aangepast door mensen. Zaadverdelingsbedrijven zijn erg gefocust op opbrengst per vierkante meter, het uiterlijk van de groente en de bestendigheid tegen ziektekiemen om zodoende de oogsten te optimaliseren. Hierbij is er geen aandacht voor de voedingswaarde van de groenten.
Interessant zijn vergelijkingen van groenten zoals die in Westerse landen geteeld worden, met zaden afkomstig van zaadverdelingsbedrijven, met Afrikaanse landen waar nog de inheemse groenten worden geteeld zoals moeder natuur ze heeft ontworpen. De groenten uit deze Afrikaanse landen bevatten aanzienlijk hogere mineraalwaarden dan de Westerse groenten. Hierbij moet natuurlijk wel rekening gehouden worden met de verschillen in klimaat en landbouwgronden die minder uitgeput zijn.
Een andere trend bij het optimaliseren van de opbrengst van oogsten is de capaciteit van de groenten om meer vocht op te nemen en vast te houden. Groenten worden dusdanig gekweekt dat ze meer vocht opnemen. Hierdoor worden ze zwaarder en brengen ze meer op bij de verkoop. Omdat groenten zwaarder zijn bevatten ze per gewichtseenheid minder mineralen. Dit terwijl de hoeveelheid mineralen per groente eenheid gelijk gebleven kan zijn. Dit betekend dat we als consument, met name de consument die uitsluitend plantaardig eet, meer groenten moeten eten om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen. Deze trend is ook terug te zien bij de adviezen die gezondheidsorganisaties geven. In het verleden gold bij het Voedingscentrum het advies om 200 gram groenten per dag te eten. Een paar jaar geleden is dit advies opgeschroefd naar 250 gram groenten per dag. Ook in andere landen is de trend te zien dat gezondheidsorganisaties hun adviezen ophogen. In Nederland zijn de adviezen van het Voedingscentrum, met 250 gram groenten per dag, nog aan de lage kant. In andere landen kunnen deze adviezen wel oplopen van 250, 300, 400 en zelf 450 gram groenten per dag. Bij deze adviezen houden gezondheidsorganisaties natuurlijk ook rekening met lokale eetgewoonten en tradities. Indien er bijvoorbeeld van zuivel wordt geconsumeerd in een land dan is er minder noodzaak om calcium te betrekken uit groenten en indien er veel vis en zeevruchten worden geconsumeerd dan is er ook minder noodzaak op mineralen uit groenten te betrekken omdat dit goede bronnen van mineralen zijn. Voor mensen die uitsluitend plantaardig eten betekent het wel dat ze extra veel groenten moeten eten om zodoende geen tekorten te krijgen.